Gdzie na Ziemi powstają nowe wulkany?
Pacyficzny Pierścień Ognia to obszar szczególnie aktywny pod względem wulkanicznym i sejsmicznym. To właśnie tutaj obserwuje się narodziny nowych wulkanów. Jednym z najciekawszych przykładów jest podwodny wulkan Ahyi, znajdujący się w archipelagu Marianów na Pacyfiku. Od kilku miesięcy obserwujemy jego wzmożoną aktywność, co może świadczyć o formowaniu się nowej struktury.
Innym fascynującym regionem jest Indonezja, gdzie w ostatnich latach odkryto kilka nowych form wulkanicznych. W tym gronie koniecznie trzeba wskazać na Lewotobi na wyspie Flores, gdzie rodzi się właśnie nowy stożek wulkaniczny.
Ocean Atlantycki, choć mniej aktywny wulkanicznie niż Pacyfik, również jest świadkiem narodzin nowych wulkanów. Reykjanes na Islandii to miejsce, gdzie w ostatnich latach obserwuje się intensywną aktywność sejsmiczną. Seria erupcji w latach 2023-2024 w rejonie Sundhnúkur pokazuje, że do wybuchu takiej struktury potrzeba stosunkowo niewiele czasu.
Warto również wspomnieć o podwodnych wulkanach w rejonie Azorów i Wysp Kanaryjskich. Choć większość z nich pozostaje ukryta pod powierzchnią oceanu, naukowcy regularnie odkrywają nowe formacje, które w przyszłości mogą dać początek nowym wyspom.
Czy w Polsce możemy obawiać się takich nowych tworów? Na szczęście nie, choć mało kto wie, że w naszym kraju mamy wygasłe wulkany, o których pisaliśmy tutaj: https://www.twojapogoda.pl/wiadomosc/2024-06-15/czy-w-polsce-sa-wulkany-malo-kto-o-tym-wie/. O wiele większym zagrożeniem są dla nas hałdy (w języku śląskim hołdy), nazywane też „Śląskimi Wulkanami”: https://www.twojapogoda.pl/wiadomosc/2024-06-17/slaskie-wulkany-ukryte-zagrozenie-pod-naszymi-stopami-niektore-wciaz-sie-pala-i-zatruwaja-okolice/.
Erupcje wulkanów w 2024: dzieje się naprawdę sporo!
Rok 2024 jest dla wulkanologów niezwykle pracowity. Według danych Global Volcanism Program Smithsonian Institution, od początku stycznia odnotowano już 57 potwierdzonych erupcji z 57 różnych wulkanów, z czego 15 to nowe erupcje, które rozpoczęły się w tym roku. Wśród najbardziej aktywnych wulkanów znajdują się między innymi Kilauea w Stanach Zjednoczonych, Ubinas w Peru, czy Kanlaon i Taal, które znajdują się na Filipinach.
Szczególnie spektakularne erupcje miały miejsce na Islandii, gdzie w rejonie półwyspu Reykjanes doszło do serii wybuchów wulkanu Sundhnúkur. Erupcje te rozpoczęły się już w 2023 roku i trwają do dziś, a towarzyszą im imponujące fontanny lawy sięgające kilkudziesięciu, a nawet kilkuset metrów wysokości.
Czego dowodzi tak duża aktywność wulkaniczna? Przede wszystkim tego, że te stożkowate twory wciąż stanowią dla nas potężne zagrożenie!
Ten wulkan może wybuchnąć lada moment. Czy uziemi samoloty nad Europą?
Jak rodzą się wulkany?
Powstawanie wulkanów jest ściśle związane z procesami zachodzącymi we wnętrzu naszej planety. Najczęściej powstają one w miejscach, gdzie płyty tektoniczne zderzają się ze sobą lub rozchodzą względem siebie. Woda uwalniana podczas takich ruchów powoduje topienie skał płaszcza, co prowadzi do powstawania magmy i w efekcie, do narodzin wulkanów.
Innym mechanizmem powstawania wulkanów są tak zwane hotspoty, czyli miejsca, gdzie gorąca materia z głębokiego płaszcza Ziemi przebija się przez skorupę ziemską. Przykładem łańcucha wulkanicznego utworzonego przez hotspot są Hawaje.
Jak wygląda wnętrze wulkanu? Widok może przerażać i... fascynować jednocześnie
Źródło: volcano.si.edu / cornell.edu / culture.pl / watchers.news / opracowanie własne.