Pełnia Księżyca Żniwiarzy rozświetli noc z czwartku na piątek. To świetny czas na obserwację jego mórz i gór

Księżyc znajdujący się w pierwszej jesiennej pełni bywał w tradycji ludowej nazywany Księżycem Żniwiarzy. Nie chodzi jednak o żniwiarzy z jakiegoś taniego horroru, którzy ganiają z piłą mechaniczną za bogu ducha winnymi turystami.

Mowa jest o zwanych tak rolnikach, którym Srebrny Glob w pełni, wschodzący tradycyjnie wraz z zachodzącym Słońcem, pozwalał w dawnych czasach kończyć żniwa przy księżycowym świetle.

Mieszkańcy obszarów leśnych zaobserwują nietypowe zachowania zwierząt, które z powodu zbytniej jasności będą mieć problemy z żerowaniem i zapadnięciem w sen. W lasach często objawia się to przerażającym wyciem watah wilków. Wciąż jest trwa też rykowisko jeleni szlachetnych.

Godziny wschodu i zachodu Księżyca w nocy z czwartku na piątek. Fot. TwojaPogoda.pl

Wschodzący w najbliższych dniach po zachodzie Słońca nisko nad horyzontem Księżyc, będzie się wydawał większy niż wysoko na niebie, ale to tylko złudzenie optyczne związane z refrakcją promieni słonecznych w niskich warstwach atmosfery.

Przez pierwsze pół godziny po wschodzie przybierać będzie też krwistoczerwoną barwę. To także efekt zjawisk zachodzących w atmosferze. Promienie słoneczne w rzeczywistości są połączeniem wielu fal elektromagnetycznych o różnych długościach. To od ich długości zależy jaki kolor widzimy.

Najkrótsza jest fala światła niebieskiego, a najdłuższa czerwonego. Ta druga nie rozszczepia się w atmosferze, ponieważ cząstki powietrza są dla niej na tyle małe, że je omija. Dociera do powierzchni ziemi niemal w linii prostej, następnie się od niej odbija i opuszcza ziemską atmosferę.

Kolejne etapy wschodu Księżyca. Fot. Twitter.

To co ma miejsce w atmosferze przypomina wówczas niezwykle intensywną barwę podczas zachodu Słońca. Skoro w każdej sekundzie gdzieś Słońce zachodzi, to sumując liczbę takich zachodów, mamy efekt w postaci czerwonej aureoli wokół Ziemi.

Nasz naturalny satelita wejdzie w pełnię w nocy z czwartku na piątek (1/2.10). Znajdzie się na jednej linii z Ziemią i Słońcem dokładnie o godzinie 23:05.

Zapowiedź wylewów Nilu

Księżyc Żniwiarzy był jednym z elementów kultury Egipcjan. Pierwsza jesienna pełnia była dla nich oznaką zbliżania się pory deszczowej, która kończyła półroczną porę suszy i pustynnych upałów. Wskazówką była również gwiazda Syriusz, świecąca przed świtem wysoko na południowym niebie.

Fot. Max Pixel.

Egipcjanie zawsze o tej porze przygotowywali się do pierwszych jesiennych wylewów Nilu, które były niezbędne do uprawy tropikalnych roślin na polach, w ogrodach i sadach nad brzegami tej jednej z najdłuższych na Ziemi rzeki.

W dzisiejszych czasach się to zmieniło, ponieważ po wzniesieniu tamy w Asuanie, do niekontrolowanych wylewów Nilu już nie dochodzi. Kultura dawnych Egipcjan zaczęła się więc zacierać. Nie jest też już zagadką dlaczego Nil wylewa.

We wrześniu, znad krajów środkowej Afryki, na północ, zaczynają się przemieszczać chmury burzowe, związane z mokrym monsunem. Obecnie dotarły znad Kenii, Tanzanii i Etiopii nad Sudan, który od południa graniczy z Egiptem.

Zdjęcie satelitarne Egiptu, w tym Nilu i jego rozległej delty. Fot. NASA.

To właśnie tam pierwszy raz pojawiają się powodzie, gdy ulewne deszcze spadają na dorzecze górnego Nilu. Fala wezbraniowa wolno przesuwa się na północ w kierunku Egiptu, aby ostatecznie ujść, znacznie spłaszczona, rozległą deltą do Morza Śródziemnego.

W tym sezonie jesienne powodzie na Nilu mają historyczne rozmiary. W Sudanie z ich powodu utonęły 124 osoby, a ponad 830 tysięcy ucierpiało pośrednio lub bezpośrednio tracąc dach nad głową czy uprawy na polach. Fala powodziowa uszkodziła lub zniszczyła setki tysięcy domów.

Chińskie święto jesieni

Wrześniowa pełnia jest również świętowana w dalekiej Azji, gdzie mieszkańcy rozpoczynają wraz z nią słynny, pełen barw Festiwal Jesieni. W Chinach obchodzone jest Święto Środka Jesieni, które należy do najważniejszych obrządków tamtejszego kalendarza.

Ciasteczka księżycowe wypiekane przez Chińczyków. Fot. Wikipedia / misbehave.

Święto opiera się na tradycyjnych kultach lunarnych i obrzędach rolniczych, w których główna rolę pełni Chang’e, bogini Księżyca. Wieczorem, gdy wschodzi Księżyc w pełni, Chińczycy wyprawiają uczty, podczas których zajadają się pysznymi ciasteczkami księżycowymi.

Warto obserwować Księżyc

Zachęcamy do fotografowania chociażby wschodzącego lub zachodzącego Księżyca z okna swojego domu, balkonu lub ogródka. Szczególnie pięknie prezentuje się wyłaniając się spośród miejskiej zabudowy, gdy optycznie wydaje się wielokrotnie większy niż wysoko na niebie. To dobra okazja, aby nauczyć się rozróżniać tzw. księżycowe morza.

Morza to nic innego jak tereny występowania bazaltu, a więc ciemnej skały wulkanicznej. Bazalt na Księżycu to efekt uderzeń olbrzymich meteorytów, które spowodowały wgłębienia w księżycowej glebie.

Nazwy charakterystycznych obszarów na powierzchni Księżyca. Fot. NASA / TwojaPogoda.pl

Jaśniejsze obszary nazywane są wyżynami i górami, ponieważ wznoszą się ponad ciemnymi „morzami”. Głównym elementem jasnych obszarów są olbrzymie kratery uderzeniowe. Jeden z nich o nazwie Arystoteles znajduje się w pobliżu górnego brzegu tarczy Księżyca.

Jednak najlepiej widoczny z Ziemi jest krater Tycho, wznoszący się w dolnej części tarczy. Gołym okiem możemy zobaczyć system promieni wokół krateru, którego wiek szacuje się na ponad 100 milionów lat.

Źródło: TwojaPogoda.pl