W ostatnich dniach nad Polską dominuje wyż baryczny, który powoduje stagnację powietrza, brak wiatru i zaleganie gęstych mgieł, co dramatycznie pogarsza jakość powietrza. Stojące masy powietrza uniemożliwiają naturalną wentylację atmosfery, a mgły działają jak pułapka, zatrzymując zanieczyszczenia blisko powierzchni ziemi.
W efekcie stężenia pyłów zawieszonych PM2.5 i PM10 przekraczają normy w wielu aglomeracjach miejskich, powodując podrażnienia dróg oddechowych i wzrost ryzyka chorób układu krążenia. Obecna sytuacja jest szczególnie uciążliwa dla mieszkańców obszarów przemysłowych i gęsto zaludnionych, gdzie codzienne emisje potęgują problem.
Prognozy wskazują, że w najbliższych dniach warunki nie ulegną poprawie, wręcz przeciwnie, smog będzie się zagęszczać, zwłaszcza wieczorami i nocami, gdy emisje z domowych pieców i ruchu drogowego będą się kumulować, a inwersja termiczna dodatkowo zablokuje rozpraszanie się zanieczyszczeń.
Pogoda sprzyja fatalnej jakości powietrza
Bez opadów deszczu silniejszych wiatrów, akumulacja toksyn w dolnych warstwach troposfery potrwa co najmniej do końca tygodnia, co może prowadzić do alertów smogowych w większych miastach. To zjawisko, znane jako "gnijący wyż", sprzyja tworzeniu się gęstej warstwy zanieczyszczeń, która osiada na ulicach i przenika do wnętrz budynków.
Prognoza stężenia pyłu PM2.5 w najbliższych dniach. Fot. windy.comGłówną przyczyną smogu w tej sytuacji są emisje z niskiej emisji, czyli spalania węgla i drewna w domowych kotłach, a także spaliny samochodowe i przemysłowe, które uwalniają pyły zawieszone, tlenki azotu oraz rakotwórcze węglowodory aromatyczne, takie jak benzo[a]piren. Te substancje, adsorbowane na drobnych cząstkach stałych, tworzą toksyczną chmurę, która zagraża zdrowiu, zwłaszcza dzieci i seniorów.
Satelita na bieżąco monitoruje powietrze
Europejski satelita Sentinel-5P, wyposażony w instrument TROPOMI, pozwala na bieżąco obserwować tę chmurę pyłów zawieszonych z kosmosu, mierząc aerozole optyczne i markery zanieczyszczeń z rozdzielczością do 7 kilometrów, co wspiera prognozy jakości powietrza w czasie rzeczywistym.
Prognoza stężenia pyłu PM2.5 na piątek. Fot. IMGW-PIB.Aby uniknąć smogu i zadbać o zdrowie w tych warunkach, warto pozostać w pomieszczeniach z włączonymi oczyszczaczami powietrza lub filtrami HEPA, unikać wychodzenia na zewnątrz w godzinach szczytu zanieczyszczeń, a w szczególnych warunkach korzystać z masek ochronnych FFP2.
Warto też zwiększyć spożycie antyoksydantów w diecie, które znajdują się w owocach i warzywach bogatych w witaminę C, nawadniać organizm i monitorować objawy jak kaszel czy zmęczenie. W razie potrzeby trzeba skonsultować się z lekarzem.
Źródło: TwojaPogoda.pl