Katowice, położone na Wyżynie Śląskiej, notują najwięcej dni z burzą rocznie spośród obszarów pozagórskich w Polsce. Średnio grzmi i błyska się tam przez 33 dni. Rekord padł w 2014 roku, kiedy burzowych dni było aż 50. Wynika to z unikalnego połączenia czynników meteorologicznych i geograficznych.
Co ciekawe, Katowice są znacznie bardziej burzowe niż niektóre górskie szczyty. Przykładowo na Śnieżce notuje się rocznie 21 dni burzowych, a na Kasprowym Wierchu 30 dni. Miasta otaczające Katowice, w tym Kraków i Bielsko-Biała, notują 29 dni burzowych na tle roku.
Dlaczego Katowice są Polską Stolicą Burz?
Region doświadcza częstego przechodzenia frontów atmosferycznych, gdy gorące i wilgotne masy powietrza zderzają się z chłodniejszymi, sprzyjając powstawaniu chmur burzowych, szczególnie w sezonie letnim.
Średnia roczna liczba dni z burzą. Fot. Atlas Klimatu Polski (1991-2020).Bliskość Beskidów wpływa na lokalną cyrkulację powietrza, kierując wilgotne masy w stronę Wyżyny Śląskiej, a urozmaicona rzeźba terenu wzmaga procesy konwekcyjne, które inicjują burze. W przeciwieństwie do bardziej płaskich regionów, brak naturalnych barier terenowych umożliwia swobodny napływ mas powietrza sprzyjających burzom.
Kluczowym czynnikiem zwiększającym częstotliwość burz w Katowicach jest urbanizacja i działalność przemysłowa Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego (GOP). Efekt miejskiej wyspy ciepła podnosi temperaturę w mieście o 2-5 stopni w porównaniu z okolicami wiejskimi, co intensyfikuje procesy konwekcyjne, szczególnie w upalne dni.
Zanieczyszczenia powietrza, takie jak pyły przemysłowe, działają jako jądra kondensacji, ułatwiając tworzenie chmur burzowych. Wysokie budynki, kominy fabryczne i linie wysokiego napięcia mogą dodatkowo wpływać na mikroklimat, zwiększając prawdopodobieństwo wyładowań atmosferycznych.
Lokalne uwarunkowania hydrologiczne również odgrywają rolę. Obecność rzek, w tym Rawy i Wisły, oraz sztucznych zbiorników wodnych w regionie, zwiększa wilgotność powietrza, co jest kluczowe dla powstawania burz.
Intensywna zabudowa miejska ogranicza wchłanianie wody przez glebę, co prowadzi do większej wilgotności po opadach, sprzyjając kolejnym burzom. Zmiany klimatyczne dodatkowo pogłębiają problem, ponieważ wzrost temperatur i intensywności opadów w ostatnich latach zwiększa częstotliwość ekstremalnych zjawisk pogodowych, w tym burz.
Wyjątkowo sprzyjające czynniki
W porównaniu z innymi regionami pozagórskimi, Katowice wyróżniają się unikalnym zestawem warunków sprzyjających burzom. Choć obszary górskie, jak Sudety i Karpaty, notują więcej dni burzowych (30-35 rocznie), Katowice przewyższają nizinne miasta, takie jak Warszawa czy Poznań, dzięki połączeniu położenia, urbanizacji i wpływu pobliskich gór.
Najgorsze uderzenie pioruna w historii. W kilka sekund spaliło się pół tysiąca ludzi
Analizy meteorologiczne z lat 1991-2020 potwierdzają, że region GOP jest hotspotem burzowym w Polsce, a mieszkańcy Katowic regularnie doświadczają gwałtownych zjawisk pogodowych, co jest widoczne w doniesieniach medialnych o silnych burzach i ich skutkach, takich jak podtopienia czy uszkodzenia infrastruktury.
Źródło: TwojaPogoda.pl