Szara wiewiórka, rodem z Ameryki Północnej, stała się jednym z najbardziej inwazyjnych gatunków w Europie, szczególnie na Wyspach Brytyjskich. Introdukowana w 1876 roku w hrabstwie Cheshire, szybko rozprzestrzeniła się dzięki swojej sile, większym rozmiarom i zdolności do adaptacji.
W ciągu stulecia jej populacja osiągnęła kilka milionów, wypierając rodzimą wiewiórkę pospolitą, zwaną rudą. Szare wiewiórki konkurują o pokarm, efektywniej wykorzystując zasoby, takie jak żołędzie, i roznoszą wirus ospy wiewiórczej, który jest śmiertelny dla rudych wiewiórek, ale nie szkodzi szarym.
W efekcie rude wiewiórki zostały zepchnięte do izolowanych obszarów, głównie w szkockich lasach iglastych, gdzie ich populacja zmalała z 2,5 miliona do zaledwie 287 tysięcy. Ruda wiewiórka znika z Wysp Brytyjskich, podobnie jest również w innym europejskim państwie.
Inwazja w północnych Włoszech
We Włoszech szara wiewiórka pojawiła się później, w 1948 roku, gdy cztery osobniki wypuszczono w Piemoncie. Od tego czasu ich populacja rozrosła się, zajmując też Ligurię i dolinę Padu. Tempo ekspansji wynosi średnio 17-18 kilometrów kwadratowych rocznie, ale w dogodnych warunkach może osiągnąć nawet 250.
Wiewiórka pospolita, czyli ruda kitka. Fot. Pixabay.Szare wiewiórki, większe i bardziej żarłoczne, zjadają dziewięć razy więcej pokarmu niż rude, a ich dieta obejmuje nawet jaja ptaków i żaby, co czyni je zagrożeniem dla lokalnych ekosystemów. Włoskie władze próbują powstrzymać ich ekspansję, ale jest to trudne. Istnieje ryzyko, że gryzonie te dotrą do Francji i Szwajcarii, a w dłuższej perspektywie także do Europy Środkowej i Wschodniej, w tym Polski.
Szara wiewiórka może dotrzeć do Polski
W Polsce szare wiewiórki na razie nie występują, ale ich potencjalne dotarcie budzi niepokój. Polska, z jedną nadrzewną wiewiórką rudą, jest uboga w różnorodność tych gryzoni w porównaniu z krajami takimi jak Stany Zjednoczone czy Indie. Szare wiewiórki, jako gatunek inwazyjny, mogą zagrozić polskiej faunie, podobnie jak na Wyspach Brytyjskich i we Włoszech.
Ich przewaga wynika z dwukrotnie większej masy ciała, szybszego rozmnażania i zdolności do życia w różnorodnych środowiskach, w tym w parkach miejskich. W przypadku dotarcia do Polski mogłyby wyprzeć rude wiewiórki, szczególnie w lasach liściastych, gdzie szare lepiej radzą sobie z gromadzeniem zapasów.
Szare wiewiórki są często uważane za mniej atrakcyjne od naszych rudych wiewiórek, których puchata, ruda kita i żywiołowe usposobienie budzą sympatię. Szare, z szaro-srebrnym futrem i bardziej masywną budową, wydają się mniej urokliwe, a ich agresywne zachowanie wobec rudych kuzynów oraz niszczenie drzew, w tym zgryzanie kory i tkanek, potęguje niechęć.
W Wielkiej Brytanii szare wiewiórki powodują straty w przemyśle drzewnym szacowane na 14 milionów funtów rocznie, co dodatkowo podkreśla ich negatywny wpływ. W polskich parkach, gdzie rude wiewiórki są symbolem dzikiej przyrody, pojawienie się szarych byłoby nie tylko zagrożeniem ekologicznym, ale i stratą estetyczną.
Źródło: TwojaPogoda.pl