Antarktyda jest znana jako lodowa pustynia, jednak nie wszystkie miejsca pokryte są grubą warstwą śniegu i lodu. We wschodniej części kontynentu, na zachodnim wybrzeżu Morza Rossa, znajdują się Suche Doliny McMurdo.
Ostatnio padało miliony lat temu
To jedno z najbardziej unikalnych miejsc na naszej planecie, które tworzy m.in. Dolina Wrighta, Dolina Taylora i Dolina Victorii. Rozciągają się one na powierzchni około 4800 kilometrów kwadratowych, ale są niezwykle wąskie w porównaniu do swej długości.
Z tego właśnie powodu zachodzą tam zjawiska, które sprawiają, że doliny są skrajnie suchym miejscem. Kiedy wilgotne powietrze znad oceanu napotyka góry, zmuszone jest do wznoszenia się, co prowadzi do jego ochłodzenia i opadów po stronie nawietrznej.
an 'Antarctic oasis' is a location naturally free of ice and snow, and ironically include some of the most arid places on Earth, such as Wright Valley in the McMurdo Dry Valleys. pic.twitter.com/PCtRn2gKYf
— little grey mouse 🐭 (@mouse_math) February 22, 2023
Po przejściu przez góry, powietrze jest już pozbawione wilgoci, tworząc efekt cienia orograficznego po stronie zawietrznej, gdzie leżą Suche Doliny McMurdo. Z jeszcze jednego powodu wilgoć nie ma szansy opaść na dno dolin, ani w postaci deszczu, ani też śniegu.
Wieją tam wiatry katabatyczne, które opadając w dół zboczy przyspieszają oraz ogrzewają i osuszają powietrze. Można je porównać do dobrze znanego nam wiatru halnego szalejącego w Karpatach. Dzięki temu ostatnie opady występowały tam miliony lat temu.
Arktyka, Antarktyka i Antarktyda. Podobne nazwy, ale różnica jest kolosalna. Jak je odróżnić?
Klimat w dolinach jest ekstremalnie suchy, a niska wilgotność powietrza sprzyja szybkiemu parowaniu wszelkiej wilgoci, która mogłaby się tam znaleźć. Nawet jeśli niewielkie ilości wody (np. z topniejącego lodu) pojawią się w dolinach, szybko odparowują lub sublimują (przechodzą bezpośrednio ze stanu stałego w gazowy) z powodu niskiej wilgotności i silnych wiatrów.
Krajobrazy przypominające Marsa
Suche Doliny są miejscem intensywnych badań naukowych, głównie ze względu na ich analogię do marsjańskich krajobrazów. Badania koncentrują się na klimacie, geologii, biologii ekstremalnej, a także na zagadnieniach związanych z globalnym ociepleniem i jego wpływem na Antarktydę.
It never rains in the McMurdo dry valley, Antarctica http://t.co/C5T8MnautR #weatherextreme #weather #Antarctica pic.twitter.com/rzwSqbXw8L
— We Rebel Team (@WeRebelNet) February 28, 2015
Pomimo ekstremalnych warunków doliny nie są całkowicie pozbawione życia. Mikroorganizmy, takie jak bakterie i glony, znajdują sposoby na przetrwanie, szczególnie w jeziorach podlodowych i w szczelinach skalnych. Te ekstremofile są zdolne do życia w warunkach, które dla większości życia na Ziemi byłyby śmiertelne.
Źródło: TwojaPogoda.pl / NASA.