Erupcje sprzed tysięcy i milionów lat
W czasach prehistorycznych, a więc tysiące i miliony lat temu, aktywność potężnych wulkanów była największa. To właśnie przede wszystkim wtedy - według danych zdobytych na podstawie badań geologicznych - doszło do większości najsilniejszych erupcji.
W tych niewyobrażalnie odległych czasach aktywne były superwulkany, które wyróżniają się 7. i 8. stopniem w 8-stopniowej skali Indeksu Eksplozywności Wulkanicznej VEI. Oto prehistoryczne kataklizmy, które do dziś budzą przerażenie:
• Yellowstone - wśród trzech erupcji wulkanu zbadanych na tym terenie (ok. 2,2 mln, 1,3 mln i 640 tys. lat temu) szczególnie ciekawa jest ta najnowsza. Po wybuchu powstał krater, którego średnica wyniosła od 48 do 72 kilometrów.
• Sumatra - gdy ok. 75 tys. lat temu wybuchł wulkan Toba, życie straciło wielu przedstawicieli różnych gatunków (także Homo Sapiens), a ziemia ochłodziła się na ok. 1000 lat.
• Pola Flegrejskie - mniej niż 40 tys. lat temu erupcja wulkanu Campi Flegrei na terenie dzisiejszych Włoch doprowadziła do zlodowacenia ze względu na chmury, które ograniczały dostęp słońca.
Nowsze erupcje wulkaniczne, które zmieniły współczesny świat
W czasach historycznych (od 3500 r. p.n.e. oraz w okresie naszej ery - od roku 0) większość superwulkanów przestała być tak aktywna. Dzięki temu skutki erupcji były odczuwalne bardziej lokalnie, chociaż wciąż prowadziły do zagłady tysięcy żywych stworzeń, zmian klimatycznych oraz innych utrudnień. Które wybuchy zasługują na szczególną uwagę?
• Santoryn w ok. 1610 r. p.n.e. - wulkan znajdujący się na jednej z greckich wysp wybuchł z siłą 4 bomb atomowych i wywołał potężne tsunami, co doprowadziło do wyginięcia cywilizacji minojskiej.
• Wezuwiusz w 79 r. - wciąż aktywny Wezuwiusz niemal 2 tys. lat temu spowodował zagładę 3 miast, a dziś Pompeje stanowią fascynujący teren archeologiczny, m.in. z odlewami ciał.
• Tambora w 1815 r. - nawet 120 tys. ludzi mogło zginąć w Indonezji z powodu największej przebadanej erupcji wulkanicznej w historii świata o sile 7 VEI. Wybuch spowodował nie tylko potężne zniszczenia, lecz także tsunami, skażenie wody, głód.
• Krakatau (Krakatoa) w 1883 r. - huk, który wywołała erupcja tego wulkanu, bywa nazywanym „najgłośniejszym dźwiękiem w historii”. Słyszano go ok. 4 tys. km dalej.
• Eyjafjallajokull w 2010 r. - chociaż wybuch tego wulkanu nie był największy, najsilniejszy czy najgłośniejszy, ze względu na chmury pyłu na kilka dni sparaliżował ruch lotniczy w całej Europie.
Źródło: ciekawostkihistoryczne.pl / geologyscience.com / national-geographic.pl / Wikipedia / polskieradio.pl / naukawpolsce.pl / Awdankiewicz M. Największe erupcje wulkaniczne na ziemi.