Czym są Strefy Czystego Transportu?
Strefy Czystego Transportu (SCT) to wydzielone obszary w centrach miast, do których dostęp mają jedynie pojazdy spełniające określone normy emisji spalin. Ich celem jest ograniczenie zanieczyszczenia powietrza pochodzącego z transportu drogowego i poprawa jakości życia mieszkańców. W strefach tych obowiązują restrykcje dotyczące wjazdu pojazdów, które są uzależnione od ich wieku, rodzaju paliwa oraz norm emisji spalin.
Zasady wjazdu do SCT są ustalane indywidualnie przez każde miasto, jednak zazwyczaj opierają się na normach emisji Euro określających dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń dla różnych rodzajów samochodów. Pojazdy niespełniające ustalonych norm mogą zostać objęte całkowitym zakazem wjazdu lub będą musiały uiścić opłatę za poruszanie się w jej granicach.
Strefy Czystego Transportu z powodzeniem funkcjonują w takich miastach, jak Londyn, Berlin czy Mediolan, gdzie przyniosły wymierne korzyści w postaci poprawy jakości powietrza i zmniejszenia emisji zanieczyszczeń. W Polsce pierwsze takie strefy zostaną wprowadzone w 2024 roku, a w kolejnych latach dołączą do nich kolejne miasta.
W jakich miastach w Polsce pojawią się Strefy Czystego Transportu w 2024 roku?
Pionierami we wprowadzaniu SCT w Polsce będą Warszawa i Kraków, gdzie zaczną one obowiązywać już w 2024 roku. Inne duże miasta, takie jak Wrocław, Gliwice, Lublin, Rzeszów i Toruń, również rozważają wprowadzenie podobnych rozwiązań.
W Warszawie SCT obejmie obszar Śródmieścia oraz przylegające do niego fragmenty dzielnic centralnych, takich jak Wola, Ochota, Saska Kępa, Grochów i Praga. W pierwszym etapie, od lipca 2024 roku, zakaz wjazdu obejmie pojazdy benzynowe niespełniające normy Euro 2 (starsze niż 27 lat) oraz pojazdy z silnikiem Diesla niespełniające normy Euro 4 (starsze niż 18 lat). Co dwa lata wymagania będą stopniowo zaostrzane.
Z kolei w Krakowie SCT ma objąć cały obszar miasta, z wyjątkiem obwodnicy autostradowej i dróg ekspresowych. Od 1 lipca 2024 roku minimalną normą dla pojazdów zasilanych benzyną lub LPG będzie Euro 1, a dla pojazdów z silnikiem Diesla - Euro 2. Podobnie jak w Warszawie, normy te będą sukcesywnie podnoszone w kolejnych latach.
Jakie samochody będą mogły poruszać się po Strefach Czystego Transportu?
Swobodny wjazd do Stref Czystego Transportu będą miały pojazdy elektryczne, napędzane wodorem lub gazem ziemnym, a także autobusy zeroemisyjne. Ponadto, w zależności od ustaleń poszczególnych miast, do SCT będą mogły wjeżdżać samochody spalinowe spełniające określone normy Euro.
Warto przypomnieć, że Euro 2 nie jest wyśrubowanym standardem. Spełniają ją pojazdy z silnikiem benzynowym wyprodukowane po 1996 roku. Euro 4 (dla aut z silnikiem Diesla) spełniają auta od 2005 roku.
W Krakowie początkowo dopuszczone będą pojazdy benzynowe i LPG spełniające co najmniej normę Euro 1 (wyprodukowane po 1992 roku) oraz pojazdy z silnikiem Diesla spełniające co najmniej normę Euro 2 (wyprodukowane po 1996 roku).
W tej chwili nie wiadomo, na jakie normy zdecydują się inne ośrodki miejskie, które rozważają przystąpienie do programu. Nic jednak nie wskazuje na to, by miały one znacząco różnić się od tych, na jakie zdecydowali się włodarze Warszawy i Krakowa.