Czwartek (22.06) to dzień szczególny, jakich w ciągu roku zdarza się zaledwie kilka. Rzadko kiedy bowiem wydajemy pomarańczowe ostrzeżenie przed burzami o dużej intensywności. Nie dość, że przejdzie nad nami chłodny front atmosferyczny wraz ze strefą zbieżności wiatru, to jeszcze nad północnymi i wschodnimi województwami znajdzie się centrum niżu.
Po południu, wieczorem i w nocy warunki atmosferyczne będą więc nadzwyczaj sprzyjać powstawaniu burz, które mogą się okazać niszczycielskie w skutkach oraz stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego.
Niemal za każdym razem, gdy burze o podobnym natężeniu przechodziły nad naszym krajem, dziesiątki domów traciło dachy, na setki samochodów spadały gałęzie, a dziesiątki tysięcy odbiorców było pozbawionych prądu. Niestety, ginęli też ludzie, było też wielu rannych. Mamy nadzieję, że tym razem tak nie będzie, ale zależy to tylko od nas i naszej ostrożności.
Pierwsze opady zaczną się pojawiać w godzinach popołudniowych miejscami na północy i zachodzie kraju, ale będą na ogół słabe i jedynie przelotne. Dopiero późnym popołudniem lub wieczorem nad regionami zachodnimi zaczną się piętrzyć groźne chmury burzowe, część z nich dotrze od strony Niemiec i Czech.
Najgwałtowniejszych burz spodziewamy się na zachodnim Pomorzu, Ziemi Lubuskiej i Dolnym Śląsku. Nie można wykluczyć, że ukształtuje się tam linia szkwałowa, która na dużym obszarze będzie przynosić bardzo silny wiatr, mogący przekraczać w porywach 100 km/h. Następnie nadejdą błyskawice oraz ulewne deszcze, miejscami z gradem.
W oznaczonej na powyższej mapie strefie pomarańczowej w ciągu jednej godziny może spaść do 50 mm deszczu, przez co możliwe są lokalne podtopienia dróg i zabudowań. Grad może mieć średnicę do 5 cm i uszkadzać dachy zabudowań, karoserie samochodowe i uprawy. Porywisty wiatr, przekraczający 100 km/h, może dodatkowo zrywać linie energetyczne i łamać gałęzie. Możliwe są też trąby powietrzne.
Wraz z upływem godzin późno popołudniowych i wieczornych strefa burz będzie wędrować z zachodu w kierunku centrum kraju, ale po godzinie 21:00 natężenie zjawisk będzie powoli słabnąć. Mimo to nadal będzie na tyle duże, aby powodować szkody i stanowić zagrożenie.
W strefie żółtej w ciągu jednej godziny może spaść do 30 mm deszczu, przez co możliwe są lokalne podtopienia dróg i zabudowań. Grad może mieć średnicę do 3 cm i uszkadzać dachy zabudowań, karoserie samochodowe i uprawy. Porywisty wiatr, osiągający do 90 km/h, może dodatkowo zrywać linie energetyczne i łamać gałęzie.
To będzie bardzo niespokojna noc z czwartku na piątek (22/23.06), zwłaszcza dla mieszkańców zachodniej połowy kraju. W drugiej połowie nocy burze dotrą do wschodnich dzielnic, ale w międzyczasie znacznie wytracą na impecie. W strefie zielonej spodziewamy się ulewnego deszczu do 15 mm, z gradem o średnicy do 1 cm i porywistym wiatrem do 80 km/h.
Pamiętajcie, że burze przechodzić będą wyłącznie lokalnie, a to oznacza, że nie wystąpią na całym oznaczonym na mapie obszarze. Wszędzie jednak popada, w jednych regionach mocniej, a w innych słabiej. To właśnie deszcze (nawet bez burz) mogą być najbardziej groźne, ponieważ kumulacja sum z kolejnych fal opadów może powodować podtopienia. Będzie też porywiście wiać.
Zasada jest prosta, im bliżej granicy z Niemcami i im wcześniejsze będą godziny, tym intensywność burz będzie większa. Z kolei im dalej na wschód od pogranicza z Niemcami i późniejsza będzie godzina wieczorna czy nocna, tym burze będą słabsze.
Ze względu na niestabilną masę powietrza trzeba się liczyć z tym, że burze będą występować przez całą dobę, również w nocy. Niektórzy będą wychodzić do pracy niewyspani. W piątek (23.06) najsłabszych burz spodziewamy się w dzielnicach zachodnich i północnych. Na pozostałym obszarze burze będą gwałtowne, ale już nie tak, jak w czwartek (22.06).
W strefie żółtej w ciągu jednej godziny może spaść do 30 mm deszczu, przez co możliwe są lokalne podtopienia dróg i zabudowań. Grad może mieć średnicę do 3 cm i uszkadzać dachy zabudowań, karoserie samochodowe i uprawy. Porywisty wiatr, osiągający do 90 km/h, może dodatkowo zrywać linie energetyczne i łamać gałęzie.
Nie lekceważmy błysków, grzmotów i granatowego nieba. Chrońmy się w budynkach murowanych, z dala od drzew i przedmiotów, które silny podmuch wiatru może przewrócić. Warto wziąć sobie do serca poniższe wskazówki, jak unikać burzy i jak postąpić w razie zagrożenia:
Jak się zabezpieczyć poza domem?
- Jak najszybciej znaleźć bezpieczne schronienie,
- Unikać przebywania pod drzewami,
- Unikać przebywania na otwartej przestrzeni,
- Jeżeli znaleźliśmy się na otwartej przestrzeni, należy znaleźć, o ile to możliwe, obniżenie terenu (starajmy się nie być najwyższym punktem) i kucnąć (nie siadać i nie kłaść się) ze złączonymi i podciągniętymi pod siebie nogami. Nogi powinny być złączone, ponieważ w przypadku uderzenia pioruna, na skutek powstania różnicy napięć (tzw. napięcia krokowego) może dojść do przepływu prądu między stopami,
- Jeżeli pływamy w wodzie lub znajdujemy się na łodzi wyjść na brzeg i oddalić się od wody, gdyż jest ona doskonałym przewodnikiem elektrycznym,
- Wyłączyć telefon komórkowy, gdyż jest on odbiornikiem radiowym. Co prawda o małej mocy, niemniej jednak, podczas burzy zaleca się unikanie prowadzenia rozmów przez telefon komórkowy,
- Unikać dotykania przedmiotów zrobionych z metalu oraz przebywania w ich pobliżu - przedmioty metalowe mogą "przyciągać" pioruny,
- Pozostać w samochodzie (jeżeli jesteśmy akurat w podróży), samochód stanowi dobrą ochronę przed uderzeniem pioruna,
- Natychmiast przykucnąć jeżeli czujemy ładunki elektryczne w powietrzu, a włosy "stają nam dęba",
- Osoby przebywające w grupie na otwartej przestrzeni powinny się rozproszyć na odległość kilkudziesięciu metrów, aby w przypadku uderzenia pioruna część grupy mogła udzielić pomocy porażonym,
- Jeżeli widzisz zwisające przewody elektryczne, natychmiast powiadom odpowiednie służby. Pod żadnym pozorem do nich nie podchodź.
Jak się zabezpieczyć w domu?
- Unikać używania sprzętów elektrycznych i elektronicznych zasilanych z sieci (telefony, suszarki do włosów, miksery itp.), ponieważ korzystanie z tych urządzeń, w przypadku uderzenia pioruna w naziemną sieć elektroenergetyczną, grozi porażeniem impulsem rozchodzącym się w przewodach instalacji elektrycznej,
- Odłączyć od sieci elektroniczny sprzęt domowy (sprzęt RTV, komputery) - to uchroni go przed uszkodzeniem w przypadku tzw. przepięcia, będącego skutkiem uderzenia pioruna w infrastrukturę elektroenergetyczną,
- Przygotować latarkę z bateriami, na wypadek przerw w dostawie prądu,
- Jeżeli widzisz iskrzenie domowej instalacji elektrycznej, popalone przewody lub czujesz swąd - wyłącz elektryczność oraz gaz i natychmiast wezwij odpowiednie służby techniczne.
Jak postępować po porażeniu piorunem?
- Należy zbadać stan ogólny poszkodowanego.
- Trzeba sprawdzić czy oddycha i czy tętno jest wyczuwalne.
- Jeżeli u osoby porażonej piorunem doszło do zatrzymania oddechu, należy jak najszybciej rozpocząć sztuczne oddychanie, natomiast jeżeli tętno nie jest wyczuwalne niezbędne jest rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej czyli zewnętrznego masażu serca.
- Należy sprawdzić, czy drogi oddechowe poszkodowanego są drożne - nie zawierają ciał obcych.
- Następnie na środku klatki piersiowej poszkodowanego kładziemy nadgarstek jednej ręki i przykrywamy drugą dłonią splatając palce obu rąk oraz zaczynamy uciskanie.
- Po każdych 30 uciśnięciach 2 wdechy.
- Gdy przywrócimy poszkodowanemu oddech i tętno, należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej i poczekać na przybycie lekarza.
Wskazówki na podstawie poradnika Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.
