Retencyjne możliwości lasów
Roli lasów w gospodarce wodnej państwa nie da się przecenić. Leśnicy podkreślają, że mogą one działać jak gąbka. Lasy Państwowe informują, że 1 metr kwadratowy lasu jest w stanie zatrzymać 200 metrów sześciennych wody.
Jak działa ta naturalna retencja? Weźmy jako przykład sytuację po ulewnych deszczach. Z terenów leśnych woda odpływa dalece wolniej. Jest wchłaniana i czasowo magazynowana przez gleby leśne oraz pobierana przez organizmy żywe, między innymi drzewa. Rośliny te ponadto zatrzymują część opadu w swoich koronach, na gałęziach czy liściach. Większość wody odparowuje wówczas do atmosfery.
Ważna jest rola lasów w górach i wyżynach. To stamtąd bowiem w trakcie intensywnych ulew, ale też na przykład roztopów, najszybciej spływa woda. I to właśnie lasy w tamtych miejscach hamują jej postępy, dzięki czemu udaje się redukować zagrożenie związane z wezbraniami rzek. Dlatego śmiertelnym zagrożeniem dla całych regionów może być wycinka lasów.
Zagrożenie powodziowe. Kara za wiele lat zaniedbań
Na temat roli kompleksów roślinności mówił „Gazecie Wyborczej” prof. Krzysztof Świerkosz z wydziału nauk biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego, podkreślając, że nawet małe bagienka czy rowy wpływają na spowolnienie spływu. A przecież są jeszcze, jak wskazywał, podmokłe lasy czy zbiorniki utworzone przez bobry.
W opinii eksperta rola retencyjna rola górskich lasów jest ogromna i najlepiej byłoby te ekosystemy „zostawić w spokoju” i nie traktować ich jako źródła drewna, a właśnie jako elementy gospodarki wodnej.
Mówił też o fatalnej w skutkach decyzji obsadzaniu gór świerkiem. Drzewa te, tłumaczył, obecnie masowo wymierają i koniecznością jest teraz, by lasy przebudować w kierunku drzew liściastych. Monokultura świerkowa, tłumaczył, „po prostu nie nadaje się” do retencji wód. To, że zdecydowano się na masowe obsadzanie gór tym gatunkiem, obecnie się na nas mści i „płacimy za te blisko 100-200 lat zaniedbań” - oświadczył prof. Świerkosz.
Mała retencja w lesie
Na stronach Lasów Państwowych możemy przeczytać o działaniach, które wzmacniają retencyjną rolę kompleksów roślinności. Leśnicy podkreślają, że stawiają na małą retencję, a nie duże inwestycje.
Odpływ wody spowalniany jest przez budowę specjalnych obiektów. Tworzone są z kamieni, drewna, ziemi i są przemyślane tak, by jak najlepiej wtapiały się w charakterystyczny dla lasu teren. Często przypominają leśne jeziorka. Mają wiele zalet, między innymi:
• ograniczają ryzyko powodzi,
• redukują skutki suszy,
• korzystnie wpływają na różnorodność biologiczną,
• są istotnym elementem ochrony przeciwpożarowej,
• stanowią wodopój dla zwierząt, służą także roślinom.
Źródło: Gazeta Wyborcza / Lasy Państwowe.