Żmija zygzakowata - rozpoznanie i występowanie
Żmija zygzakowata osiąga zwykle długość 50-100 cm. Jej ciało pokryte jest łuskami w kolorze od szarego przez brązowy po miedziany, wzdłuż grzbietu biegnie charakterystyczny ciemny zygzak. Głowa jest wyraźnie trójkątna, szersza od szyi, z pionowymi źrenicami oczu. Co ciekawe, to jedyny wąż występujący naturalnie w Polsce, który ma tak ułożone źrenice. Łuski na głowie tworzą wzór przypominający literę X lub Y.
Żmija zygzakowata występuje na terenie całej Polski. Preferuje tereny podmokłe: wilgotne łąki, torfowiska, obrzeża lasów. Często można ją spotkać wygrzewającą się na nasłonecznionych polanach, wśród kamieni i gęstych zarośli. Jest aktywna od marca do października, zimę spędza w kryjówkach pod ziemią.
Jak odstraszyć żmiję z ogrodu?
Najlepszym sposobem na uniknięcie spotkania ze żmiją jest zadbanie, by ogród nie stanowił dla niej atrakcyjnego siedliska. Lubią one gęste zarośla, wysokie trawy i sterty kamieni, gdzie mogą się ukryć. Regularne koszenie trawnika, przycinanie krzewów i usuwanie zalegających gałęzi znacznie zmniejszy ryzyko, że gad zamieszka na posesji.
Warto też rozważyć montaż specjalnych odstraszaczy ultradźwiękowych. Emitują one wibracje, które są dla tych gadów drażniące, więc unikają one miejsc, gdzie te się znajdują. Dobrym rozwiązaniem jest też rozsypanie wokół ogrodu substancji drażniących węch gadów, np. naftaliny.
Jeśli zauważymy żmiję na działce, nie próbujmy łapać jej sami. Najlepiej wezwać odpowiednie służby - straż miejską, straż pożarną lub herpetologa, którzy bezpiecznie przeniosą węża w inne miejsce. Pamiętajmy, że żmija jest w Polsce pod ochroną i nie wolno jej zabijać!
Ukąszenie przez żmiję: podpowiadamy jak się zachować
Przyjmuje się, że wąż ten atakuje wyłącznie w samoobronie, gdy czuje się zagrożony. Jeśli doszło do ukąszenia, przede wszystkim starajmy się zachować spokój. Panika przyspiesza krążenie i rozprzestrzenianie się jadu. Miejsce ukąszenia można rozpoznać po dwóch punktowych rankach, w odległości ok. 1 cm od siebie.
Pozostałe objawy to m.in.:
● silny, narastający ból wokół miejsca ukąszenia,
● szybko powiększający się obrzęk,
● zaczerwienienie i zasinienie skóry,
● tkliwość i pieczenie w miejscu ukąszenia,
● krwawienie lub sączenie się surowiczej wydzieliny z rany,
● powiększenie okolicznych węzłów chłonnych,
● nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka,
● zawroty i bóle głowy,
● gorączka,
● przyspieszenie tętna,
● zaburzenia rytmu serca widoczne w EKG,
● obrzęk płuc, czasem z towarzyszącym krwotokiem,
● dezorientacja,
● wzmożona potliwość i pragnienie.
U osób uczulonych na składniki jadu, oprócz bezpośredniego działania toksycznego, może dojść do reakcji alergicznej: od pokrzywki, przez obrzęk krtani aż do wstrząsu anafilaktycznego.
Należy jak najszybciej unieruchomić ukąszoną kończynę, utrzymując ją poniżej poziomu serca, by spowolnić przepływ jadu. Ranę trzeba szybko zdezynfekować i zabezpieczyć jałowym opatrunkiem. Wbrew obiegowym opiniom nie należy wysysać jadu, nacinać rany ani zakładać opaski uciskowej takie działania są nieskuteczne i mogą pogorszyć stan poszkodowanego.
Każdorazowo po ukąszeniu przez żmiję konieczny jest kontakt z lekarzem. Nawet jeśli początkowo występują tylko łagodne objawy, pacjent powinien pozostać pod obserwacją przez minimum 24 godziny. W cięższych przypadkach konieczne może być podanie surowicy.
Źródło: pacjent.gov.pl / gorydlaciebie.pl / opracowanie własne.