Na jakim etapie prac jest nowa szczepionka na boreliozę?
Szczepionka VLA15, będąca owocem współpracy austriackiej firmy Valneva oraz amerykańskiego Pfizera, przechodzi obecnie kluczową, trzecią fazę badań klinicznych. W dwóch poprzednich etapach testów preparat wykazał silną odpowiedź immunologiczną na sześć najpopularniejszych odmian wirusa.
Wiemy też, że naukowcy skłaniają się ku schematowi trzydawkowemu, gdzie zastrzyki podawane są w odstępie 6 miesięcy po sobie. Taki cykl szczepień zamyka jedna dawka przypominająca podawana po roku od pierwszego szczepienia. Obecnie trwają badania na kilkutysięcznej grupie ochotników w USA i Europie, w tym również w Polsce.
Jak zazwyczaj dochodzi do zakażenia boreliozą?
Borelioza, zwana też chorobą z Lyme, to wieloukładowa choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Wywołują ją krętki (bakterie) z rodzaju Borrelia, najczęściej Borrelia burgdorferi. Do zakażenia dochodzi w wyniku ugryzienia przez zainfekowanego kleszcza, który żerując na skórze przez dłuższy czas (zwykle ponad 24 godziny), wprowadza bakterie do ludzkiego krwioobiegu.
Ryzyko zachorowania wzrasta wraz z czasem żerowania kleszcza. Choć nie każde ugryzienie prowadzi do infekcji, to borelioza stanowi poważny problem zdrowotny - w Polsce notuje się ponad 25 tys. zachorowań rocznie, a w USA blisko pół miliona. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że sporo naszych rodaków nawet nie wie, że zmaga się z tą niebezpieczną chorobą.
Szczególnie narażone są osoby często przebywające na terenach zalesionych i trawiastych - nie tylko leśnicy czy rolnicy, ale też spacerowicze, turyści, działkowcy. „Nośnikami” kleszczy mogą być też zwierzęta domowe.
Najpopularniejsze objawy boreliozy u ludzi
Borelioza to podstępna choroba o bardzo zróżnicowanych objawach, zależnych od stadium i zajętych narządów. Wczesnym, charakterystycznym symptomem (choć nie zawsze obecnym) jest tzw. rumień wędrujący - powiększająca się, okrągła zmiana skórna w miejscu ugryzienia.
Niestety, u części chorych objawy są początkowo nieswoiste i mało nasilone, jak zmęczenie, bóle mięśni i stawów, podwyższona temperatura. W miarę postępu infekcji mogą pojawić się groźne powikłania, w tym stany zapalne:
● stawów,
● mięśnia sercowego,
● nerwów czaszkowych (np. porażenie nerwu twarzowego),
● opon mózgowo-rdzeniowych.
Przewlekła, nieleczona borelioza prowadzi do trwałych uszkodzeń stawów, serca, układu nerwowego. Wczesne rozpoznanie i antybiotykoterapia są kluczowe dla wyzdrowienia.
Czy boreliozę można wyleczyć?
W zdecydowanej większości przypadków boreliozę można całkowicie wyleczyć, zwłaszcza jeśli terapia zostanie wdrożona odpowiednio wcześnie. Leczenie polega na stosowaniu antybiotykoterapii doustnej lub dożylnej - w zależności od stadium i manifestacji choroby.
Rokowania w prawidłowo leczonej boreliozie są dobre - około 80-90% pacjentów wraca do pełni zdrowia. Problemy pojawiają się, gdy choroba trwa długo i daje powikłania. Wtedy nawet eliminacja bakterii nie gwarantuje ustąpienia wszystkich dolegliwości, a niektóre uszkodzenia (np. stawów czy nerwów) mogą mieć charakter trwały.
To właśnie dlatego tak ważna jest profilaktyka, wczesna diagnostyka i szybkie rozpoczęcie leczenia. Pojawienie się skutecznej szczepionki byłoby gigantycznym przełomem, pozwalającym uniknąć zachorowań wszystkim z nas - bo wbrew powielanym mitom, kleszcze bytują nie tylko na łąkach i terenach zalesionych, ale i w miastach.
Źródło: na podstawie MedPageToday / opracowanie własne.