FacebookTwitterYouTubeIstagramRSS

W nocy na niebie jaśnieć będzie Księżyc Żniwiarzy, który otwiera doroczny Festiwal Jesieni

W nocy Księżyc wzejdzie w pełni, która we wrześniu nazywana jest w tradycji ludowej Księżycem Źniwiarzy. Źródła tego określenia pochodzą jeszcze z czasów starożytnego Egiptu i były związane z wylewami Nilu. Dowiedzmy się o nich czegoś więcej.

Fot. Max Pixel.
Fot. Max Pixel.

Księżyc znajdujący się we wrześniowej pełni, zwłaszcza w okolicach równonocy jesiennej, bywał w tradycji ludowej nazywany Księżycem Żniwiarzy. Przez kilka dni przed i po pełni wschodzi bowiem tradycyjnie już wraz z zachodzącym Słońcem, co w dawnych czasach pozwalało kończyć zbieranie plonów przy księżycowym świetle.

Wschodzący w najbliższych dniach po zachodzie Słońca nisko nad horyzontem Księżyc, będzie się wydawał większy niż wysoko na niebie, ale to tylko złudzenie optyczne związane z refrakcją promieni słonecznych w niskich warstwach atmosfery.

Przez pierwsze pół godziny po wschodzie przybierać będzie też krwistoczerwoną barwę. To także efekt zjawisk zachodzących w atmosferze. Promienie słoneczne w rzeczywistości są połączeniem wielu fal elektromagnetycznych o różnych długościach. To od ich długości zależy jaki kolor widzimy.

Kolejne etapy wschodu Księżyca. Fot. Twitter.

Najkrótsza jest fala światła niebieskiego, a najdłuższa czerwonego. Ta druga nie rozszczepia się w atmosferze, ponieważ cząstki powietrza są dla niej na tyle małe, że je omija. Dociera do powierzchni ziemi niemal w linii prostej, następnie się od niej odbija i opuszcza ziemską atmosferę.

To co ma miejsce w atmosferze przypomina wówczas niezwykle intensywną barwę podczas zachodu Słońca. Skoro w każdej sekundzie gdzieś Słońce zachodzi, to sumując liczbę takich zachodów, mamy efekt w postaci czerwonej aureoli wokół Ziemi. 

Nasz naturalny satelita wejdzie w pełnię w nocy z poniedziałku na wtorek (24/25.09). Znajdzie się na jednej linii z Ziemią i Słońcem dokładnie o godzinie 4:52 nad ranem, jeszcze przed świtem i wschodem Słońca, który będzie miał miejsce, w zależności od regionu kraju, między 6:15 a 6:55.

Nazwy charakterystycznych obszarów na powierzchni Księżyca. Fot. NASA / TwojaPogoda.pl

To właśnie wtedy najlepiej podziwiać Księżyc w pełni, ponieważ nie dość, że będzie to moment apogeum pełni, to jeszcze nasz satelita będzie się znajdować nisko nad horyzontem i w dodatku będzie się mienił głęboką czerwienią.

Koniec żniw i wylewy Nilu

Księżyc Żniwiarzy był jednym z elementów kultury Egipcjan. Wrześniowa pełnia była dla nich oznaką zbliżania się pory deszczowej, która kończyła półroczną porę suszy i pustynnych upałów. Wskazówką była również gwiazda Syriusz, świecąca przed świtem wysoko na południowym niebie.

Egipcjanie zawsze o tej porze przygotowywali się do pierwszych jesiennych wylewów Nilu, które były niezbędne do uprawy tropikalnych roślin na polach, w ogrodach i sadach nad brzegami tej jednej z najdłuższych na Ziemi rzeki.

Zdjęcie satelitarne Egiptu, w tym Nilu i jego rozległej delty. Fot. NASA.

W dzisiejszych czasach się to zmieniło, ponieważ po wzniesieniu tamy w Asuanie, do niekontrolowanych wylewów Nilu już nie dochodzi. Kultura dawnych Egipcjan zaczęła się więc zacierać. Nie jest też już zagadką dlaczego Nil wylewa.

We wrześniu, znad krajów środkowej Afryki, na północ, zaczynają się przemieszczać chmury burzowe, związane z mokrym monsunem. Obecnie dotarły znad Kenii, Tanzanii i Etiopii nad Sudan, który od południa graniczy z Egiptem.

To właśnie tam pierwszy raz pojawiają się powodzie, gdy ulewne deszcze spadają na dorzecze górnego Nilu. Fala wezbraniowa wolno przesuwa się na północ w kierunku Egiptu, aby ostatecznie ujść, znacznie spłaszczona, rozległą deltą do Morza Śródziemnego.

Święto jesieni

Wrześniowa pełnia jest również świętowana w dalekiej Azji, gdzie mieszkańcy rozpoczynają wraz z nią słynny, pełen barw Festiwal Jesieni. W Chinach obchodzone jest Święto Środka Jesieni, które należy do najważniejszych obrządków tamtejszego kalendarza.

Ciasteczka księżycowe wypiekane przez Chińczyków. Fot. Wikipedia / misbehave.

Święto opiera się na tradycyjnych kultach lunarnych i obrzędach rolniczych, w których główna rolę pełni Chang’e, bogini Księżyca. Wieczorem, gdy wschodzi Księżyc w pełni, Chińczycy wyprawiają uczty, podczas których zajadają się pysznymi ciasteczkami księżycowymi.

Źródło: TwojaPogoda.pl

prognoza polsat news